Wszyscy chcemy, aby nasze dzieci odnosiły sukcesy, osiągały swoje cele i czerpały przyjemność z nauki. Jednak utrzymanie zainteresowania i koncentracji dzieci może być trudne, zwłaszcza jeśli chodzi o tematy, które nie są z natury fascynujące ani łatwe do zrozumienia. Dlatego kluczowe jest tutaj połączenie motywacji zewnętrznej i wewnętrznej  dzieci do nauki języka. Z tego powodu w naszej szkole opracowaliśmy własny integralny system motywacyjny, o którym wspomnę w dalszej części tego wpisu. Najpierw zacznijmy od początku, czyli:

Dlaczego motywacja dzieci jest tak ważna? Dwa typy motywacji i dlaczego nie tylko “naklejki” 

Według badań motywacja odgrywa kluczową rolę zarówno w sukcesie szkolnym, jak i ogólnym samopoczuciu. Badania przeprowadzone przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne dzieci, które są zmotywowane do nauki, zazwyczaj mają lepsze wyniki w nauce, wyższą samoocenę i silniejsze umiejętności społeczne. 

Według innego badania, które zostało opublikowane w czasopiśmie Educational Psychology, sukces dzieci w nauce drugiego języka w dużym stopniu zależy od motywacji. Naukowcy odkryli, że dzieci, które są zmotywowane wewnętrznie – to znaczy, które naprawdę kochają język i są nim zainteresowane – mają większe szanse na stopniowe zdobywanie kompetencji i płynności. Z drugiej strony dzieci które kładą mniejszy nacisk na zewnętrzne nagrody, mogą być mniej zaangażowane w naukę języka i mniej skłonne do wytrwania w nauce.

Z tego powodu w Foundation Stage łączymy motywację wewnętrzną i zewnętrzną. Do tej pierwszej zaliczamy formę naszych zajęć, czyli naukę poprzez poznawanie, prace plastyczne, doświadczanie, co czyni w oczach dzieci, nasze zajęcia atrakcyjnymi. W konsekwencji przekłada się to na ich rozwój wewnętrznej motywacji, ponieważ takie zajęcia są dla nich ciekawe i postrzegają je w formie świetnej zabawy, a nie stricte nauki. 

Natomiast nie u każdego dziecka motywacja wewnętrzna jest na tym samym poziomie, dlatego wspieramy ją naszą formą motywacji zewnętrznej – Treasure Chest, która jest świetnym uzupełnieniem motywacji wewnętrznej, a nie nagrodą samą w sobie. I to jest bardzo istotne. Na dłuższą metę nie ma sensu motywować dzieci jedynie zewnętrznie, bez pobudzania ich motywacji wewnętrznej. W związku z tym staramy się, aby nasze zajęcia były zawsze atrakcyjne, zaskakujące i intrygujące dla dzieci. 

Treasure Chest, to nasza Skrzynia Skarbów, z której dzieci mogą „kupować” przedmioty, drobne upominki i zabawki  za magiczne monety i diamenty, które otrzymują za osiągnięty cel edukacyjny, wykonane zadanie, czy zaangażowanie podczas zajęć. 

Wartością dodaną do tej motywacji zewnętrznej jest fakt, że dzieci dzięki monetom i diamentom poznają wartość pieniądza oraz ćwiczą przy tym swoją przedsiębiorczość.

Kilka słów o systemie motywacyjnym w szkołach w Anglii.

W brytyjskich szkołach reward systems, czyli tzw. systemy motywacyjne uczniów są bardzo popularne. Oczywiście nie wszystkie szkoły i przedszkola w UK posiadają swój wewnętrzny system motywowania uczniów, natomiast w tych szkołach w których ja miałam przyjemność pracować natknęłam się na bardzo ciekawe rozwiązania, które zainspirowały mnie do stworzenia naszej Treasure Chest. Oto kilka przykładów motywacji zewnętrznej uczniów, które najbardziej przypadły mi do gustu:

1. Star system – System gwiazdek – w tym systemie uczniowie otrzymywali gwiazdki za pozytywne zachowanie, dobre wyniki w nauce lub osiągnięcia sportowe. Uczniowie mogli wymienić zebrane gwiazdki na nagrody, takie jak breloczki, naklejki, kalendarze, książki itp.

1. Good Deeds System – System „dobrych uczynków” – uczniowie otrzymywali „żetony dobrego uczynku” (tzw. Good Deeds Tokens) za pomaganie nauczycielom lub innym uczniom, lub za udział w działaniach społecznych. Żetony mogli wymieniać na nagrody, takie jak czas wolny na placu zabaw, czy 5 min. dłuższa przerwa.

1. Gold Card System – System „złotej karty” – uczniowie otrzymywali tzw. złote karty za osiągnięcia w nauce lub pozytywne zachowanie. Karty te były zbierane przez cały rok szkolny, a uczniowie, którzy zdobyli ich najwięcej, zostawali  nagradzani m.in. voucherami  na zakupy, bilety na atrakcje turystyczne lub sprzęt sportowy.Ten system motywacyjny był stosowany w starszych klasach szkoły podstawowej w której pracowałam. Co prawda uczniowie długo musieli czekać na nagrodę, ale motywację mieli dużą :). 

1. Challenge System – System wyzwań – w tym systemie uczniowie otrzymywali wyzwania w różnych dziedzinach, takich jak czytanie, matematyka, sport czy sztuka. Jeśli uda im się zrealizować wyzwanie, otrzymują specjalne punkty lub nagrody. 

To chyba był jeden z moich ulubionych systemów motywacyjnych, ponieważ wyzwania były zawsze dostosowane do wieku i umiejętności uczniów, aby zachęcić ich do rozwijania swoich zainteresowań, dzięki czemu dzieci szybko widziały efekty swojej pracy, co przekładało się z kolei na ich ciągłą wewnętrzną motywację.

To tylko kilka ze znanych mi przykładów systemów motywacyjnych stosowanych w brytyjskich szkołach. Jak każdy system motywacji zewnętrznej, i te mają swoich zwolenników jaki i przeciwników, ale jedno jest pewne: wszystkie w połączeniu ze wsparciem motywacji wewnętrznej służą temu samemu celowi – pomocy uczniom w rozwijaniu ich umiejętności i budowaniu pewności siebie. 

Ja osobiście jestem zwolenniczką połączeń różnych kreatywnych wersji motywacji zewnętrznej i wewnętrznej dzieci do nauki języka angielskiego, bo z doświadczenia wiem, że taka forma najlepiej działa. Nie możemy dać dziecku tylko naklejkę po zajęciach, gdzie zajęcia same w sobie nie były dla dziecka atrakcyjne i oczekiwać, że dzięki niej dziecko chętnie będzie uczestniczyć w kolejnych zajęciach.Tak to nie działa. 

Jestem zdania, iż forma naszych zajęć oraz skrzynia skarbów to najlepsze połączenie i uzupełnienie motywacji wewnętrznej i zewnętrznej do nauki języka obcego wśród dzieci.  To zdecydowanie coś więcej niż tylko sposób na pochwalenie dzieci za ich wysiłki i postępy. To sprawdzona forma zachęcająca do motywacji, samokontroli, poczucia spełnienia i zadowolenia z nauki.